Ekspandery
Ekspandery to aparaty chętnie stosowane w codziennej praktyce ortodontycznej. Głównie u pacjentów ze znacznym zwężeniem szczęki, które powoduje niedopasowanie górnego łuku do dolnej kości – żuchwy.
Zwężenie szczęki pojawia się w wyniku wady wrodzonej lub jest konsekwencją nawyków (ssanie kciuka, oddychanie przez usta, przerost migdałka gardłowego itd.). W trakcie nawykowego oddychania przez usta dochodzi do ustawienia się języka w ok. dna jamy ustnej, przez co górny łuk zębowy nie uzyskuje dostatecznego podparcia ze strony języka, policzki hamują rozrost szczęki, często obserwowany jest rozwój wysoko wysklepionego podniebienia – zwanego gotyckim. Boczne zęby nadmiernie się wyrzynają, może pojawić się zgryz krzyżowy, zgryz otwarty, żuchwa rotuje do tyłu.
Korzyści z wykorzystania ekspanderów
Nie podjęcie leczenia ortodontycznego u dziecka spowoduje, że u pacjentów dorosłych będzie istniała konieczność leczenia chirurgicznego w celu wyeliminowania wady zgryzu. Dlatego tak ważne jest podjęcie leczenia ortodontycznego już u dzieci. Ze względu na wzrost szczęki i jej budowę możliwe jest zastosowanie aparatu mającego działanie ortopedyczne, czyli wpływające na poszerzenie kości szczęki. Leczenie ekspanderami wspomaga otwieranie się dróg oddechowych, co poprawia jakość życia pacjenta.
Przebieg leczenia ortodontycznego z wykorzystaniem ekspanderów
Najczęściej stosujemy aparat Hyrax, mocowany na zębach za pomocą akrylowych płaszczyzn lub pierścieni cementowanych na zębach bocznych. Aparat zostaje zacementowany na stałe na okres leczenia trwający ok 6 miesięcy. Aparat jest aktywowany wg zaleceń lekarza, wg indywidualnie zaplanowanego leczenia, samodzielnie lub przez rodzica, za pomocą specjalnego kluczyka. W trakcie rozkręcania aparatu może pojawić się diastema (szpara pomiędzy siekaczami). Jest to etap przejściowy, więc nie należy się tym martwić. W pierwszych dniach aktywacji śruby mogą pojawić się objawy tj. lekki ucisk u nasady nosa, mrowienie lub ból. Objawy te ustępują po ok 3 dniach. Aktywne leczenie trwa około miesiąc (ustalone wcześniej przez lekarza ortodontę na podstawie diagnostyki), po tym czasie śruba zostaje zablokowana, aparat pozostaje w jamie ustnej w celu uzyskania stabilizacji (faza retencji). Po zdjęciu aparatu następują dalsze etapy wg ustalonego z pacjentem planu leczenia ortodontycznego.